Hoe wordt papier gemaakt
Dit hoofdstuk gaat over papier wat niet van hout is gemaakt. Want we staan er misschien niet meer zo bij stil maar papier van hout is een milieubelastend proces om te maken.
Voor 1 pak A4-tjes zijn 1000-en liters water nodig, bleekmiddelen en andere chemische middelen om het zo wit te krijgen.
De papierindustrie is wel drie keer vervuilender dan de vliegtuigindustrie en verantwoordelijk is voor zo’n 7% van alle Co2-uitstoot in de wereld.
Papier recyclen kan tot maximaal 7 keer, totdat de kwaliteit zo slecht wordt dat het niet meer werkt. Er zijn hierdoor altijd nieuwe bomen nodig om de productie op peil te houden. Ik neem jullie mee in diverse alternatieven waar ondernemers mee bezig zijn. Zoals steenpapier, olifantengras papier, bamboepapier, gerecycled papier en het FSC keurmerk. Als laatste kijk ik naar zelf gemaakt papier met planten uit de tuin of gerecycled en wat als er helemaal geen papier wordt gebruikt.
“De uitstoot van de pulp- en papierindustrie komt voort uit het brandstof- en elektriciteitsverbruik tijdens de bosbouw, pulpverwerking en papierproductie. De meeste energie bij papier gaat daarbij zitten in het droogproces.”
Hoe wordt steenpapier gemaakt
Steenpapier is papier wat gemaakt wordt van kalksteen. Het kalksteen kan een afvalproduct zijn van een ander hoofdproduct of het wordt speciaal uit de mijn gehaald hiervoor. Dat ligt aan de bron waar het vandaan wordt gehaald.
Dit kalksteen wordt fijn gemaakt tot poeder en wordt gemengd met HDPE plastic. HDPE plastic is nodig om het papier bij elkaar te houden. Dit plastic kan gerecycled worden. Hier wordt dus helemaal geen hout meer voor gebruikt voor het maken van het papier. Voordeel hiervan is ook dat het geen bleek middelen nodig heeft en te recyclen is mits dit terug gebracht wordt naar de steenpapier fabriek. Er zijn wel bedrijven die dit cradle-to-cradle principe hanteren en geen extra kosten rekenen voor het inleveren van hun oude producten voor recycling. Moyu is zo’n bedrijf bijvoorbeeld. Deze levert ook uitwisbare inkt waardoor bijv. een notitieblok voor meerdere jaren gebruikt kan worden. Hiermee kan je je eigen afval footprint verlagen.
Het weggooien is een aandachtspunt als je steenpapier aanschaft, want het kan niet bij het oud-papier. Het is niet op die manier te recyclen. Er wordt wel gezegd dat als je het bij het restafval doet dat dit herkend wordt door de afvalverwerker maar dat blijft onzeker. Het kan dan net zo goed verbrand worden, waardoor je Co2 uitstoot veroorzaakt. Beste is om partijen die dit product produceren ook zelf een inlever punt hebben voor het einde van de levensduur van het product. Deze hebben dan ook de middelen om het duurzaam te recyclen.
Hoe wordt Olivijn papier gemaakt
Er zijn ook nieuwe ideeën om dit te gaan maken van Olivijn. Olivijn is een mineraal wat eenmalig zijn eigen gewicht aan Co2 kan binden als het in aanraking komt met water. Dit is een scheikundige reactie en hiermee worden nieuwe mineralen gevormd.
Green minerals is hier mee bezig, om papier te maken van hout gemengd met olivijn.
Bamboe papier uit het verre oosten
Er zijn verschillende partijen die bamboe papier leveren in de vorm van toiletrollen. Bamboe legt meer Co2 vast dan een houtproductie bos voor papier. Bamboe groeit sneller en kan sneller geoogst worden voor het maken van bamboepapier. Echter zal dit vooral in het verre oosten gehaald moeten worden omdat het in NL niet voorkomt. Hiervoor is heel veel transport nodig en transport is een bron van Co2 uitstoot.
Het is recyclebaar via het oud papier, omdat dit op eenzelfde wijze wordt gemaakt dmv cellulose. Het is niet bekend hoe vaak dit te recyclen is.
Er is geen keurmerk zoals het FSC voor bamboe bossen. Het beste is om dan te letten op wat de leveranciers zelf doen hierin om dit zo duurzaam mogelijk te doen.
Olifantengras papier uit NL
Een lokale variant voor het maken van papier is met olifantengras, miscanthus giganteus. Dit gewas groeit snel en legt 4x meer Co2 vast dan hout. Groot voordeel is ook dat dit lokaal in NL wordt gegroeid en verwerkt tot papier. Dit wordt wel gedaan door het bedrijf Vibers.
Dit is recyclebaar via het oud-papier omdat dit ook bestaat uit cellulose net zoals in hout papier. Niet bekend is hoe vaak dit te recyclen is.
Hoe wordt gerecycled papier gemaakt
100% recycling van oud papier, wat op kleur en hoeveelheid inkt wordt geselecteerd. Alles met een lage inktdekking zorgt voor een witter resultaat. Als er een grotere inktdekking is wordt dit gebruikt voor grauwere varianten van papier. Gerecycled papier wordt wel gebruikt voor de maak van boeken, voor printpapier, schetsboeken / notitieboeken e.d. Dit is een duurzamere keuze dan nieuw hout papier.
Overige papiersoorten
Aparte papiersoorten aan zoals icm gerecyclede jeans en fijngemalen schillen van cacaobonen.
Over dit soort papier is minder bekend over de recyclebaarheid en of het bij het oud-papier kan.
FSC keurmerk voor hout papier
Wil je toch het papier gemaakt van hout? Kijkt dan vooral naar papier met het FSC keurmerk. Dit is het keurmerk die waarborgt dat de bomen uit duurzaam gegroeide bossen komen.
Hoe maak je zelf papier
Zelf papier maken, van planten uit de tuin of gerecycled van folders is heel goed mogelijk in eigen beheer. Het resultaat is niet het strak witte papier meer.
Papier kan gemaakt worden door met planten uit de tuin te experimenteren. Sommige planten bevatten de juiste vezels en cellulose om daar papier-achtige vellen van te maken. Zoals brandnetels die verhout zijn, gras, olifantengras e.d.. Door er mee te experimenteren is het ook mogelijk om dit te mengen met oude folders om op die wijze meer egale vellen te creëren. Hierbij kan je dan weer letten op hoeveel inkt er gebruikt is voor een witter resultaat als je dit zoekt.
Er zijn meerdere handleidingen/recepten/boeken te vinden over hoe je dit aanpakt.
Dit vergt wel wat eigen tijd en experimenten om tot goede vellen te komen. Minder geschikt voor grotere hoeveelheden, dan kan er beter gekeken worden naar de andere opties.
Digitaal papier
Dan hebben we het online papier nog. Dit heeft een ander soort voetafdruk wat slechter te meten is. Hiervoor zijn informatiedragers nodig zoals een e-reader, laptop, telefoon om het te lezen of notities te maken. Het is mogelijk om hier veel mee te doen o.a. bellen, lezen, notities, gamen etc…
Deze apparaten moeten meestal om de zoveel jaar vervangen worden omdat software niet meer geüpdatet wordt en hierdoor onbruikbaar is geworden terwijl het hardware technisch nog prima is of kapot gaan en niet meer te repareren.
Recyclebaarheid van deze apparaten is niet heel goed en beperkt tot bepaalde componenten. Het beste is om naar de levensduur te kijken van het apparaat, hoe langer dit meegaat hoe meer het zichzelf terug verdient doordat boeken, notitieblokken e.d. niet geproduceerd hoeven te worden.
En er is vaak een beetje stroom nodig voor het weergeven van het online papier. Mooiste is als dit groen is opgewekt en zuinig is in verbruik.
Online papier is misschien wel het meest milieuvriendelijke om te doen omdat het een klein beetje stroom kost om het te lezen of te schrijven.
Wil je meer weten over duurzaamheid? Lees dan verder op mijn blog https://naturematic.nl/blog-over-duurzaamheid/ en/of schrijf je in via RSS om altijd als eerste de nieuwste blogs te kunnen lezen.
Bronnen:
https://www.moyu-notebooks.com/nl
https://hetgroenebrein.nl/project/papier-van-olifantsgras/
https://velpa.nl/vibers-papier/
https://www.duurzaamnieuws.nl/olifantsgras-als-duurzame-grondstof-voor-plastic-papier-en-beton/
https://www.klimaathelpdesk.org/answers/wat-zijn-de-meest-vervuilende-industrieën/
https://probook.nl/blog/recycled-papier/
https://www.green-minerals.nl/wp-content/uploads/2020/06/MilieuMagazine-nr.-3-2020-Olivijn-VVM.pdf